Een aantal maanden geleden heb ik een oude liefhebberij weer opgepakt: althoorn spelen in een brassband. In de eerste plaats is dat ontspannen en genieten. Genieten van het samen musiceren. Daarnaast zie je ook iets gebeuren. Iets wat vergelijkbaar is met datgene wat er in organisaties gebeurt, of juist niet.
Een orkest bestaat uit meerdere secties. Iedere sectie en iedere muzikant speelt zijn of haar eigen partij. Maar pas bij goed samenspel zal het resultaat goed klinken, is iedere muzikant van toegevoegde waarde. Samenwerken is dus een voorwaarde voor resultaat. Geen eilandvorming, ieder voor zich of niet willen openstaan voor wat je bij de ander hoort. Elkaar een piekmoment gunnen, jezelf met de rest van het orkest verbinden, op elkaar inspelen. Het klinkt zo eenvoudig, maar in veel organisaties is dit toch nog verdraaid lastig.
Wat ook zo vanzelfsprekend is in een orkest, is dat je het instrument bespeelt dat het beste bij je past. Waar jouw kwaliteiten het beste tot uiting komen. Talent en competenties sluiten naadloos op elkaar aan. En dit alles vanuit intrinsieke motivatie, passie en betrokkenheid. Jong en oud spelen samen met elkaar.
De dirigent heeft een duidelijke rol binnen het orkest. Hij (voor het gemak ga ik even verder met de mannelijke versie, zonder ook maar iemand te kort te willen doen) bepaalt bijvoorbeeld het tempo en de dynamiek, zet de kaders uit. Legt uit wat hij wil horen. Het ‘hoe’ laat hij aan de muzikanten over. En ja, dat laatste is wel afhankelijk van de vaardigheden van het orkest of de muzikanten. Hij inspireert en motiveert. Geeft verantwoordelijkheid en vrijheid. Vanaf zijn positie heeft hij overzicht over het totaal. Hij verbindt de verschillende partijen met elkaar. Voor hem is communicatie het toverwoord. Ik ben ervan overtuigd dat dirigenten die openstaan voor anderen en het vermogen hebben om te reflecteren het beste uit zichzelf en uit het orkest kunnen halen.
Het lijkt net een bedrijf, toch? Maar hoe zit het met de missie en de visie? Wat maakt het orkest uniek? Waardoor is het onderscheidend van de concurrentie? Hoe wordt er geïnnoveerd? Hoe wordt er met de veranderende buitenwereld omgegaan? En voor wie doen we het? Een belangrijke stakeholder is het publiek, de klant. Het na te streven resultaat kan dan liggen op het gebied van een tevreden publiek, een staande ovatie en keer op keer een volle zaal. En af en toe ga je voor de punten, beoordeeld door een vakjury. Want dat levert je weer naamsbekendheid op. Net zoals de onderneming van het jaar…
Bedrijven en orkesten, we zouden daadwerkelijk nog iets van elkaar kunnen leren.