Van het podium naar het balkon

Bij het coachen van leidinggevenden komt meestal het onderwerp luisteren aan de orde. Zo ook afgelopen week. Henk* is leidinggevende en wil zich verder in zijn rol ontwikkelen. Daarom heeft z’n werkgever hem een assessment aangeboden. Als belangrijk ontwikkelpunt komt naar voren dat Henk zijn inlevingsvermogen zou moeten vergroten. Laat dat nu een van de belangrijkste eigenschappen van een leidinggevende zijn. En goed kunnen luisteren is daar een onderdeel van. Is dat te leren dan? Ja zeker wel. Het vergt alleen de nodige oefening. Gedurende het coachtraject heeft Henk verschillende oefeningen meegekregen om in de dagelijkse praktijk mee aan de slag te gaan. Deze week krijgt Henk de opdracht om op drie niveaus te luisteren: ik-gericht, de ander-gericht en context-gericht.

En terwijl ik Henk uitleg geef over de opdracht, schiet mij de metafoor van het orkest te binnen. Op het eerste niveau (ik-gericht) ben je als muzikant bezig met je eigen partij, met de noten. Pas als je dit beheerst, kun je echt gaan bijsturen. Anders blijf je te veel intern gericht. Vertaald naar Henk z’n vraagstuk: leer eerst contact te maken met je eigen gevoelens, gedachten, wensen en reflexen. Als je je hier bewust van bent, ben je beter in staat naar de ander te luisteren.

Op het tweede niveau, het ander-gericht luisteren, hoor je echt wat er om je heen gebeurt. Je stemt af op de andere muzikanten en je kent jouw rol in de verschillende passages. Voor iedereen die in een team werkt en voor ieder orkestlid of teamsporter is het ander-gericht luisteren essentieel. Dit geldt trouwens niet alleen voor Henk als leidinggevende maar voor ieder lid uit zijn team. Op dit niveau ben je scherp gefocust op wat de ander zegt, doet, voelt, wil, denkt.

En dan het derde niveau. Daar loop ik even vast in mijn uitleg aan de hand van de metafoor van het orkest. In het kader van ‘eat your own dog food’ bedenk ik me hoe ik dit richting Henk moet uitleggen. Want deze is best lastig. Op het niveau van context-gericht luisteren ga je van het podium richting het balkon. Ben je tegelijkertijd in het moment én los van datzelfde moment. Je zit op het podium en tegelijkertijd kijk je vanaf het balkon naar dat podium. Deze toestand van bewust observeren geeft het gevoel van ‘flow’. Op het niveau van context-gericht luisteren neem je waar wat er in de context speelt en voelbaar is. Het gaat hier om globaal luisteren. Bij mij als muzikant gaan er weken overheen voordat ik in staat ben die flow te ervaren. En soms komt de flow helemaal niet. Vandaar mijn twijfel.

Het context-gericht luisteren is niet alleen voorbehouden aan de dirigent, of de leidinggevende. Als ieder teamlid in staat is het eerste tot en met het derde niveau te beheersen, brengt dat het team tot grote hoogte. Dat vergt oefening en tijd. We sluiten de coachingsessie af en plannen de volgende over een iets langere periode dan gebruikelijk, met het inzicht dat voor de oefening van vandaag meer tijd nodig is.

*Om privacy redenen gebruik ik niet z’n echte naam.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *