In mijn vorige blog had ik het over DNA, cultuur en afkomst. Dan denk je ook aan familie en aan familiebedrijven. Tijd om hier eens bij stil te staan. Nederland telt bijna 277.000 familiebedrijven, wat overeenkomt 71% van alle bedrijven (bron: CBS). Niet voor niets worden familiebedrijven een belangrijke pijler van de Nederlandse economie genoemd. Wat maakt een familiebedrijf zo bijzonder? Want bijzonder, dat zijn ze.
Wat je bij familiebedrijven aantreft is een langetermijnvisie. Overdracht aan de volgende generatie is namelijk belangrijker dan snel winst maken. Continuiteit, die nodig is om de fundamentele missie van het familiebedrijf waar te maken, staat dan ook centraal. Ook is er vaak sprake van grote loyaliteit van personeel en klanten. De betrokkenheid van relaties is meestal heel sterk.
Familiebedrijven hebben een speciale historie, soms al vele generaties terug. Het eigenaarschap is vooral emotioneel, het familiebedrijf maakt deel uit van wie de eigenaren zijn als persoon. En er ligt een verhaal aan ten grondslag. In dit verhaal vind je de waarden van het bedrijf terug. De waarden die lang geleden golden zijn diepgeworteld en gelden vaak nog steeds. Hooguit worden ze bijgeschaafd aan de tegenwoordige tijd. Juist deze familiewaarden maken dat familiebedrijven zo bijzonder zijn. Deze waarden zijn de hoeksteen van de cultuur. Bij sterke familiebedrijven zie je dat deze waarden in het DNA van de familie is opgeslagen. Bedrijven die hun waarden, hun identiteit, authentiek en helder communiceren zijn in staat verbinding te leggen. (Dat geldt overigens voor alle bedrijven). Met langdurige binding en samenwerking als gevolg. Voor medewerkers creeren heldere en authentieke waarden betrokkenheid, motivatie en inspiratie. De medewerkers die zich met deze waarden identificeren zullen zich sterk betrokken voelen bij het bedrijf. Voor nieuwe medewerkers is het vertellen van het familieverhaal een mooie manier om snel kennis te maken met de bedrijfscultuur. Hierdoor begrijpen zij beter waarom de dingen gaan zoals ze gaan en vinden ze gemakkelijker aansluiting.
Een belangrijk onderdeel van het familiekapitaal zijn dus de waarden. Misschien nog wel belangrijker dan de financiële waarde. Emoties die zich binnen familiesferen voordoen spelen eveneens een belangrijke rol. Banden met collega’s of medevennoten kun je in feite zo doorknippen. Bij bloedbanden ligt dat een stuk gecompliceerder. In de samenwerking tussen familieleden kunnen conflicten en emoties komen bovendrijven die soms teruggaan tot de kindertijd. Rollen binnen het gezin liggen soms anders dan rollen binnen het bedrijf. Of er wordt niet echt met elkaar gesproken omdat men denkt elkaar door en door te kennen. Alles is met elkaar verweven, zakelijk en privé. Aandacht voor deze emoties en het uitpraten van conflicten is in het belang van het bedrijf noodzakelijk. En juist bij familie kan dat uitpraten lastiger zijn dan bij anderen.
Ook bij overdracht aan de volgende generatie spelen niet alleen financiële en fiscale aspecten een rol, maar is de identiteit van de onderneming minstens zo belangrijk. Een gedeelde visie en gedeelde drijfveren zijn van wezenlijk belang. Ook hier spelen emoties een grote rol. Het is goed om richting elkaar duidelijkheid te scheppen met betrekking tot vraagstukken over rol- en taakverdeling, keuzes, capaciteiten, behoeften en wat het juiste moment is voor overdracht.
Juist omdat gesprekken tussen familieleden over conflicten of emoties lastig zijn, kan het helpen een externe begeleider in te schakelen. Neem gerust contact met mij op. Ik help het gesprek in goede banen te leiden, waarbij er ruimte is voor de onderliggende emoties. Want pas daarna kunnen zakelijke afspraken worden gemaakt. Ook voor het formuleren van de familiewaarden, en deze te vertalen naar een helder verhaal, mag je contact met jij opnemen. Want je prachtige familiebedrijf waar jij zo trots op bent is het waard!